Grupa advokata uputila je najvišim državnim organaima predlog da se povuče iz skupštinske procedure Zakon o proglašenju opšteg interesa za projekat „Beograd na vodi“.
Advokati najavlju da će u slučaju usvajanja ovog zakona podneti inicijativu za ispitivanje njegove ustavnosti ,jer smatraju da bi se takvim zakonom “stvorila mogućnost oduzimanja imovine jednih lica u korist drugih lica i države, a u cilju ostvarivanja ekonomske koristi, profita, za ta druga lica u čiju korist se vrši eksproprijacija, odnosno oduzimanje imovine”. Potpisnici su se obratili predsedniku Vlade Srbije, predsedniku Srbije predsedniku Narodne Skupštine i predsednicima svih poslaničkih grupa.
“Članom 58 Ustava Srbije zagarantovana je privatna imovina svih građana Srbije i istim je predviđena mogućnost oduzimanja prava svojine u javnom interesu koji je utvrđen na osnovu zakona. Oduzimanje imovine u postupku eksproprijacije predviđen je za izgradnju objekata za opštu upotrebu, za koje postoji javni interes, a što u konkretnom slučaju projekat „Beograd na vodi“ nije i ne može da predstavlja.
Naime, ma koliko bio ekonomski interes Srbije da se projekat „Beograd na vodi“ ostvari ( a imamo i oprečna mišljenja renomirane stručne javnosti ) on ne sadrži dominatno objekte za opštu upotrebu, za čiju izgradnju postoji javni interes, već su, svi centralni objekti na planiranoj lokaciji komercijalnog sadržaja i kao takvi namenjeni krajnjoj prodaji, izdavanju u zakup ili u druge komercijalne svrhe.
Naš opšti interes jeste poboljšanje ekonomske situacije ali on nije objekat od opšteg interesa za koga ima opravdanosti u modernim zakonodavstvima za oduzimanje imovine.
Usvajanjem predloženog Zakona stvorila bi se mogućnost oduzimanja imovine jednih lica ( bez obzira na plaćanje naknade u visini tržišne cene predviđene Zakonom o eksproprijaciji ) u korist drugih lica i države, a u cilju ostvarivanja ekonomske koristi, profita, za ta druga lica u čiju korist se vrši eksproprijacija, odnosno oduzimanje imovine. Kako u ovom slučaju eksproprijacija nije praćena istovremeno javnim interesom izgradnje objekata za opštu upotrebu, takav postupak je neopravdan i neustavan.
U konkretnom slučaju se ne radi o objektima od opšteg interesa i izgradnji objekata za opštu upotrebu ili za neophodno funkcionisanje države ili u korist potreba svih građana Srbije, da bi se moglo pristupiti eksproprijaciji.
Ekonomska korist koju bi imala država od ovog projekta ne može biti osnov za narušavanje osnovnog duha i principa ustanovljenih Ustavom i međunarodnim pravom o nepovredivosti prava svojine.
Pravo na imovinu prema Evropskoj konvenciji o zaštiti ljudskih prava, podleže ograničenjima koja su propisana Članom 1. Stav 2. Protokola broj 1 i mešanje države u pravo na mirno uživanje imovine, prema praksi Evropskog suda za ljudska prava dozvoljeno je samo u slučajevima kada je to propisano zakonom (tj. legalno) i mora biti u javnom ili opštem interesu (tj. legitimno).
Da li je legalno i legitimno potpisati sporazum sa inopartnerom, a potom menjati zakonske propise u usvajati poseban zakon koji omogućava netransparentan sporazum, je pitanje za sve koji učestvuju u postupku usvajanja ovog posebnog Zakona.
Pravila međunarodnog prava i prava zemalja Evropske unije, naš Ustav, a ni Zakon o ekproprijaciji i Zakon o planiranju i izgradnji ne poznaju institute oduzimanja imovine za potrebe komercijalnog posla, pa ni kad država treba da bude učesnik u tom poslu.
To naprosto nije u duhu modernog pravnog sistema. Pored navedenog narušava se princip jednakosti-ravnopravnosti svih oblika svojine, te bi se usvajanjem predloženog Zakona (Lex specialis ) protežiralo suvlasništvo države i dovodilo u povlašćeni položaj na predmetnoj lokaciji u odnosu na druge oblike svojine koji pripadaju fizičkim i pravnim licima.
Odluka o prodaji zemljišta nosilaca prava svojine na tom zemljištu i aranžman sa investitorima i građenja na zemljištu koje se prodaje je njihova, a ne državna stvar i to mora tako i da ostane, osim kada planski dokument predviđa izgradnju objekata za opštu upotrebu, za čiju izgradnju postoji javni interes, o čemu nije slučaj kada je reč o objektima projekta „Beograd na vodi“.
Država pruža samo zakonodavni okvir , već ustanovljen posebnim Zakonima kojim se uređuje prometovanje prava svojine na zemljištu.
Svaki ozbiljan investitor koji stvarno ima nameru da investira na predmetnoj lokaciji radi izgradnje objekata sa komercijalnim sadržajima sigurno će postići dogovor sa vlasnicima zemlje i na taj način pokazati i svoju spremnost ali i posedovanje dovoljnog kapitala za završetak izgradnje.
Ako sam investitor nije spreman u startu da rešava imovinsko pravne odnose kupovinom objekata i zemljišta od sadašnjih vlasnika, zašto bi se to radilo iz sredstava svih građana, datih u budžet Republike Srbije.
Pored navedenog, očigledno da je za potrebe ovog projekta potpisan jedan krajnje netransparentan ugovor sa stranim investitorom. Ovim ugovorom se raspolaže najvrednijim zemljištem na teritoriji glavnog grada Srbije, odnosno izgleda, da je već raspolagano ( pa i privatnom imovinom ) što dokazuje i investitorsko urbanističko rešenje primenjeno kroz usvajanje planskog akta na brzinu i bez odgovarajućeg učešća stručne i druge javnosti, ali i objava o prodaji stanova na predmetnoj lokaciji koja je najavljena od strane gradonačelnika Beograda.
Dodatna sumnja u poslovanje stranog investitora proizilazi iz informacija da se taj investitor pokazao i u drugim državama kao krajnje nepouzdan partner, jer se realizacija njegovih projekata do sada završavala već sa urađenim idejnim projektom i prodajom neizgrađenih stanova.
Iz informacije lako dostupnih na internetu uočljivo je, da isti inopartner, „EMAAR PROPERTIES“, ovakve projekte treba da realizuje u Kazablanci, Indiji, Pakistanu, Kazahstanu i ko zna gde još, a da se ne zna da li realno na terenu postoje ti izgrađeni objekti ili isti partner traži druge suinvestitore na osnovu njegovog dogovora sa zvaničnicima odnosnih država.
Napominjemo da je Izraelski investitor koji je zakupio zemljište lokacije „Marina Dorćol“ imao 22 projekta širom sveta u momentu učešća na tenderu u Beogradu. Taj investitor je trenutno u sporu sa gradom Beograda oko plaćanja ugovorenih naknada.
Međutim, ove informacije otvaraju i pitanje odgovornosti svih lica na koje se ovo pismo odnosi i u trošenju budžetskih sredstava i u rasprodaji značajnog zemljišnog resursa Srbije na jedan otimački, netransparentan način koji izaziva opravdanu sumnju u postojanje koruptivnog elementa.
Uostalom, kao prodavac stanova se javlja kompanija sa osnivačkim ulogom od 100 dinara. Izvod iz APR-a o tome bolje govori nego bilo koje naše reči.
Predlažemo da se preispitaju već donete odluke za projekat „Beograd na vodi“ i zaključeni ugovori,, da se isti dostave javnosti na uvid, a da se predloženi Lex specialis povuče iz procedure u Narodnoj skupštini.
U svakom slučaju, napominjemo, da ćemo u slučaju usvajanja ovog Zakona podneti inicijativu pred Ustavnim sudom za ispitivanje ustavnosti tog Zakona, i nastaviti borbu za poštovanje privatne svojine i pred Međunarodnim sudovima, a zbog povrede osnovnih normi koji štite privatnu svojinu, a svoje usluge ponuditi „pro bono“ licima koja su vlasnici zemlje na predmetnoj lokaciji-navode advokati u dopisu najvišim državnim organima.
Izvor: “Bolja advokatura”